Là trái tim của thành phố Đà Lạt, hồ Xuân Hương còn là địa điểm tham quan du lịch hấp dẫn tạo nên nét đặc sắc cho Đà Lạt.

Hồ Xuân Hương là một hồ đẹp nằm giữa trung tâm thành phố Đà Lạt, xung quanh hồ có rừng thông và các bãi cỏ, vườn hoa. Đây là địa điểm du khách ưa thích đi dạo bộ hoặc xe ngựa khi đến tham quan thành phố Đà Lạt. Đặc biệt vào mùa xuân, khi Mai Anh Đào nở tô điểm cho hồ trở nên càng xinh đẹp và lộng lẫy…

Hồ Xuân Hương là hồ nhân tạo, có chu vi chừng 5 km, rộng 25ha. Hồ có hình trăng lưỡi liềm kéo dài gần 7 km đi qua nhiều địa danh du lịch của thành phố Đà Lạt như: Vườn hoa thành phố, Công viên Yersin, Đồi Cù.

Hồ Xuân Hương nguyên là thung lũng có dòng suối Cam Ly chảy qua, nơi quần tụ của các cư dân Lạch buổi ban đầu. Thủa ấy, Người Lạch sinh sống tại đây, khi người Pháp đến hỏi, người Lạch mới chỉ tay vào dòng suối nói “Đạ” ý dòng nước, và Đạ Lạch tức dòng nước của người Lạch. Năm 1919, từ sáng kiến của viên công sứ Cunhac, kỹ sư công chánh Labbé đã tiến hành việc ngăn dòng suối làm thành hồ. Năm 1923, chính quyến đương thời lại cho xây thêm một đập phía dưới tạo thành 2 hồ. Tháng 3 năm 1932, một cơn bão lớn làm cả hai đập bị vỡ. Năm 1934 – 1935, kỹ sư Trần Đăng Khoa lại thiết kế, xây dựng một đập lớn bằng đá: đó là cầu ông Đạo ngày nay. Người Pháp đặt tên là Grand Lac (Hồ Lớn).

Đập này nằm trước Dinh Quản Đạo mà vị Quản đạo bấy giờ là Phạm Khắc Hòe vẫn được dân địa phương xưng gọi “ông Đạo” nên khi đập cũng là cầu xây xong, người dân quen gọi là “Cầu Ông Đạo”. Năm 1953, Nguyễn Vỹ, chủ tịch hội đồng thị xã, đề nghị đổi tên Grand Lac thành Hồ Xuân Hương. Mấy chục năm qua, Hồ Xuân Hương là tấm gương trong của thành phố đã làm tăng thêm vẻ yêu kiều, duyên dáng cho Đà Lạt sẽ đơn điệu, cô quạnh và lạc lõng với những rừng thông bạt ngàn.

Xuất xứ tên gọi Hồ Xuân Hương là vì hồ vào mùa xuân có mùi thơm của cây cỏ xung quanh hồ hòa quyện nên một mùi hương thoang thoảng nên gọi là Hồ Xuân Hương. Ngoài ra còn có giải thiết là Hồ được mang tên Xuân Hương từ năm 1953 như muốn làm sống mãi hình ảnh lãng mạn của nữ sĩ thơ Nôm nổi tiếng Việt Nam thế kỷ thứ 19: Hồ Xuân Hương

Là con tim của thành phố Đà Lạt và là một trong những thành phố hiếm hoi có hồ nằm ngay trung tâm, cũng là là địa danh nổi tiếng và còn là địa điểm tham quan du lịch hấp dẫn tạo nên nét đặc sắc cho Đà Lạt.

Công trình kiến trúc nổi bật gắn liền với hồ Xuân Hương là Thuỷ Tạ được xây dựng từ thời Pháp thuộc có tên là “La Grenouillère” (đầm ếch). Nếu ai tinh ý và giỏi tưởng tượng 1 chút ngắm nhìn sẽ thấy Thủy Ta như chú ếch đậu trên chiếc lá sen bên hồ thật mộc mạc. Tên “Thuỷ Tạ” có khi còn hiểu là “Thuỷ toạ”, có nghĩa là một kiến trúc nằm trên nước.

Du khách đi du lịch Đà Lạt đến viếng cảnh hồ Xuân Hương ít ai có thể bỏ qua Thuỷ Tạ, thường có dịp dạo bước ghé vào đây chụp vài tấm ảnh lưu niệm với kiến trúc có hình thức rất khác biệt, khó tìm thấy nơi nào có kiến trúc tương tự. Một căn nhà màu trắng với lan can rộng nổi bật trên mặt hồ. Nhìn xa thấp thoáng như dáng một chiếc du thuyền sang trọng. Từ trước đến nay, Thuỷ Tạ vẫn là một café bar nhỏ, xinh xắn. Nếu muốn xây thêm để có chỗ đáp ứng số lượng khách đến rất đông cũng khả thi về mặt xây dựng. Nhưng có lẽ vì hình ảnh Thuỷ Tạ đã gắn bó với hồ Xuân Hương, khắc ghi sâu trong tâm khảm người Đà Lạt và du khách rồi nên chính quyền không hề có ý định này. Ngay cả màu trắng của kiến trúc cũng vẫn luôn được giữ không thay đổi như một nét bất hũ của thành phố hoa Đà Lạt.

Để đáp ứng cho nhu cầu khách, phía đối diện, một café bar khác được mở ra là cafe “Thanh Thuỷ” (nước xanh) cũng rất gắn liền với hồ Xuân Hương. Mặt bằng ở đây rộng hơn nên tiếp được rất nhiều khách và cũng vì lẽ đó mà Thuỷ Tạ vẫn mang một nét riêng không hề bị trộn lẫn với Thanh Thuỷ. Đến Thuỷ Tạ và Thanh Thuỷ uống cà phê cũng là cốt để ngắm mặt hồ. Nhưng cảm giác tâm lý khi ngồi trên Thuỷ Tạ vẫn là một cái gì êm đềm, thanh thoát. Còn bên Thanh Thuỷ thì cảnh vật đa dạng hơn nhưng không khí nhộn nhịp hơn. Người ngồi ngắm mặt hồ ít có cảm giác riêng tư hơn so với khi ngồi bên Thuỷ Tạ.

Và nhà thơ Hàn Mặc Tử đã từng du ngoạn qua và cảm hứng viết về hồ Xuân Hương – một viên ngọc xanh giữa lòng thành phố Đà Lạt.

Ai hãy lặng thinh chớ nói nhiều

Để nghe dưới nước đáy hồ reo

Để nghe tơ liễu run trong gió

Và để nghe trời giải nghĩa yêu

Những khi trời chiều hay lúc sáng sớm, nếu có dịp hãy dạo bước quanh hồ Xuân Hương để cảm nhận hết được nét thanh bình của thành phố sương mù Đà Lạt, đặc biệt nếu có một ai đó sánh đôi thì thật vô cùng hạnh phúc!

(Tổng hợp từ internet)